5 maja 2020
Restrukturyzacja w dobie pandemii uchroni przedsiębiorstwo przed upadłością
5 maja 2020 r. ukazał się artykuł r.pr. Dominiki Lary pod tytułem „Restrukturyzacja w dobie pandemii uchroni przedsiębiorstwo przed upadłością”. Artykuł ukazał się w czasopiśmie e-Route. Poniżej pełna treść artykułu.
Epidemia koronawirusa trwa nadal – codziennie odnotowujemy kolejne przypadki zarażeń – a mimo to rząd podjął decyzję o sukcesywnym odmrażaniu gospodarki, która dotkliwie odczuła skutki wprowadzonych restrykcji. I choć państwo przygotowało kilka programów pomocowych dla przedsiębiorców to fala kryzysu jeszcze przed nami, a pomoc państwa często okaże się niewystarczająca. Przedsiębiorcy już teraz skarżą się na zbyt długi okres oczekiwania na wpłatę przyznanych im środków. Wtedy remedium na upadłość może być restrukturyzacja.
Gdy niewypłacalność puka do drzwi przedsiębiorstwa
Uniknięcie ogłoszenia upadłości dłużnika jest głównym celem ustawy Prawo restrukturyzacyjne z dnia 15 maja 2015 roku (dalej: Prawo restrukturyzacyjne). Cel ten ma być osiągnięty poprzez umożliwienie mu restrukturyzacji, czyli wprowadzenia zmian struktury gospodarczej przedsiębiorstwa mającej zwiększyć jego wydajność lub funkcjonalność. Postępowanie to może wszcząć co do zasady każdy przedsiębiorca (dalej: Dłużnik) – z pewnymi wyjątkami przewidzianymi przez Prawo restrukturyzacyjne – który jest niewypłacalny bądź zagrożony niewypłacalnością.
Przez niewypłacalność należy rozumieć utratę zdolności do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Domniemywa się, że taka utrata zdolności następuje, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące bądź – w przypadku osób prawnych i jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – stan, w którym zobowiązania pieniężne przekraczają wartość majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące. Natomiast przez zagrożenie niewypłacalnością należy rozumieć stan, w którym sytuacja ekonomiczna Dłużnika wskazuje, że w niedługim czasie może stać się niewypłacalny.
Wobec tego warto rozważyć restrukturyzację jeżeli – w wyniku wprowadzonych zakazów i ograniczeń mających na celu ograniczenie rozprzestrzeniania się koronawirusa – Dłużnik będzie w stanie niewypłacalności bądź zagrożenia niewypłacalnością. Przeprowadzenie jej w odpowiedni sposób pozwoli osiągnąć jego główny cel – przedsiębiorca nie będzie musiał ogłaszać upadłości i zamykać swojego biznesu.
Rodzaje postępowań
Prawo restrukturyzacyjne wyróżnia cztery rodzaje postępowań restukturyzacyjnych, a mianowicie postępowanie o zatwierdzenie układu, przyspieszone postępowanie układowe, postępowanie układowe oraz postępowanie sanacyjne.
Co ważne, otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego nie ma wpływu na zdolność prawną oraz zdolność do czynności prawnych Dłużnika, który – z pewnymi wyjątkami – sam zarządza swoim majątkiem.
Rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych różnią się jednak skutkami wobec majątku Dłużnika oraz obowiązkami na niego nałożonymi. Jego rodzaj uzależniony jest również od sytuacji przedsiębiorstwa, zatem aby wybrać najkorzystniejszy typ postępowania warto udać się do profesjonalnego pełnomocnika. Oceni on kondycję finansową przedsiębiorstwa oraz pomoże w przygotowaniu niezbędnej dokumentacji.
Co zyska Dłużnik?
W wyniku przeprowadzenia postępowania restrukturyzacyjnego Dłużnik może uzyskać restrukturyzację zobowiązań poprzez:
- odroczenie terminu wykonania,
- rozłożenie spłaty na raty,
- zmniejszenie wysokości,
- konwersję wierzytelności na udziały lub akcje,
- zmianę, zamianę lub uchylenie prawa zabezpieczającego określoną wierzytelność.
Skutki restrukturyzacji w zakresie majątku Dłużnika
Jak już zostało wyżej wspomniane, postępowanie restrukturyzacyjne wywiera różne skutki w majątku Dłużnika. Ich rodzaj uzależniony jest od typu postępowania. Jednakże można wyodrębnić kilka głównych skutków, a mianowicie z dniem otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego:
- następuje zawieszenie postępowań egzekucyjnych prowadzonych w stosunku do Dłużnika,
- co do zasady niedopuszczalne jest wypowiedzenie przez wynajmującego lub wydzierżawiającego umowy najmu lub dzierżawy lokalu lub nieruchomości, w których jest prowadzone przedsiębiorstwo Dłużnika,
- niedopuszczalne jest obciążenie składników majątku Dłużnika hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską w celu zabezpieczenia wierzytelności,
- niedopuszczalne jest spełnianie przez Dłużnika albo zarządcę świadczeń wynikających z wierzytelności, które z mocy prawa są objęte postępowaniem,
- nadal możliwe jest wszczęcie przez wierzyciela postępowań sądowych, administracyjnych, sądowoadministracyjnych i przed sądami polubownymi w celu dochodzenia wierzytelności podlegających umieszczeniu w spisie wierzytelności.
Tarcza Antykryzysowa a restrukturyzacja
Jednakże warto nieco przeanalizować kwestię restrukturyzacji w kontekście programów pomocowych stworzonych, aby ograniczyć negatywne skutki wywołane wprowadzonymi zakazami ograniczeniami. Na mocy tzw. Tarczy Antykryzysowej 2.0. wprowadzono zapis, że przepisów ustawy nie stosuje się do przedsiębiorców, wobec których otwarto postępowanie restrukturyzacyjne. W przypadku takiego przedsiębiorcy procedura udzielenia wsparcia określona w Tarczy ulega zawieszeniu do czasu prawomocnego rozpatrzenia wniosku we wspomnianym postępowaniu. Wobec tego, przed wystąpieniem o pomoc przewidzianą w Tarczy Antykryzysowej Dłużnik nie może złożyć wniosku, który zapoczątkuje procedurę restrukturyzacyjną.
Jednakże jaki wpływ będzie miało wszczęcie tej procedury po uzyskaniu takiej pomocy? Przy większości programów pomocowych nie ma wątpliwości, albowiem są one przewidziane głównie na okres 3 miesięcy i można się wstrzymać ze złożeniem wniosku, po to aby nie komplikować procedury. Niewątpliwie komplikacje mogą pojawić się przy subwencjach przewidzianych w specjalnym programie pomocowym – Tarczy Finansowej.
Wysokość subwencji jest różna w zależności od tego czy przedsiębiorca występuje jako mikro, mały, średni czy duży przedsiębiorca oraz uzależniona od spełnienia szczegółowo określonych wymogów. Dla przykładu, średnia wysokość wsparcia finansowego dla mikro przedsiębiorcy wyniesie około 72 000 – 96 000 złotych, a maksymalnie może to być nawet do 324 000 złotych. Po łącznym spełnieniu warunków zwrotu subwencji może ona zostać umorzona w wysokości do 75%. Spełnienie tych warunków jest oceniane po upływie 12 pełnych miesięcy kalendarzowych od dnia wypłaty subwencji, a zatem co jeśli w trakcie tego terminu Dłużnik będzie zmuszony do wszczęcia postępowania restrukturyzacyjnego?
Przepisy nie udzielają wprost odpowiedzi na to pytanie. Na obecną chwilę nie możemy posłużyć się również praktyką, gdyż ta jeszcze się nie wykształciła. Jednakże należy założyć, że przedsiębiorca będzie zobowiązany do zwrotu subwencji proporcjonalnie do czasu, w którym wszczął postępowanie restrukturyzacyjne.
Podsumowanie
Gdy przedsiębiorstwo wpada w spiralę zobowiązań finansowych, nie oznacza to automatycznego końca biznesu. Dobrze przeprowadzone postępowanie restrukturyzacyjne pozwoli Dłużnikowi wynegocjować odroczenie terminu wykonania zobowiązania, rozłożenie spłaty na raty czy nawet zmniejszenie wysokości zobowiązania. A zawieszenie postępowań egzekucyjnych prowadzonych w stosunku do Dłużnika, co nastąpi w momencie otwarcia postępowania pozwoli mu złapać przysłowiowy oddech i uporządkować swoją sytuację finansową. Należy mieć jednak na uwadze, że postępowanie to jest bardzo sformalizowane i nawet najmniejszy błąd może wpłynąć negatywnie na całą procedurę, dlatego warto skorzystać z pomocy profesjonalisty, który posiada niezbędną wiedzę w zakresie restrukturyzacji.
Link do pełnej publikacji: http://maj2020.e-route.pl/