22 września 2023
Darowizna udziałów w sp. z o.o.
Chciałbyś nieodpłatnie przekazać udziały w polskiej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, zastanawiasz się w jakiej formie tego dokonać? Darowizna jest jednym ze sposobów rozporządzenia udziałami, a jej dokonanie wiąże się z pewnymi wymogami. Poniżej pokrótce zostały omówione najważniejsze aspekty prawne tej darowizny, które należy wziąć pod uwagę.
Darowizna udziałów w spółce z o.o. Od czego należy zacząć?
Przed dokonaniem jakichkolwiek czynności zdecydowanie warto spojrzeć w postanowienia umowy spółki czy inne dokumenty regulujące stosunki w spółce np. porozumienia wspólników, ponieważ mogą być tam zawarte ograniczenia dotyczące rozporządzania udziałami czy obowiązki związane z uzyskaniem dodatkowych zgód korporacyjnych.
W przypadku bardziej złożonych struktur przed transakcją warto przeprowadzić analizę due diligence, aby upewnić się, że nie ma żadnych ukrytych zobowiązań ani kwestii prawnych, które mogłyby mieć wpływ na skuteczność samej czynności prawnej, wartość udziałów czy obowiązki, które mogą się pojawić po stronie obdarowanego np. dopłaty.
Z uwagi na powyższe wskazane jest zasięgnięcie profesjonalnej porady prawnej w celu zapoznania się z wymogami i konsekwencjami planowanej darowizny.
Forma umowy darowizny. Czy konieczny jest akt notarialny?
Pomimo, iż zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego to umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli została wykonana.
Powyższe nie oznacza jednak, że darowizna udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością może być dokonana w dowolnej formie, gdyż umowa powinna spełniać co najmniej wymogi formy zastrzeżonej dla zbycia udziałów (zbycie udziału, jego części lub ułamkowej części udziału powinno być dokonane w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi). Przy czym forma aktu notarialnego też jest jak najbardziej prawidłowa jako forma wyższa ale wiąże się to z dodatkowymi kosztami, które można ograniczyć wybierając formę pisemną z podpisami notarialnie poświadczonymi, która w aktualnym stanie prawnym jest akceptowalna.
Podatek od spadków i darowizn
Darowane udziały powinny być odpowiednio wycenione. Wyceny można dokonać różnymi metodami, np. metodą wartości aktywów netto czy dochodową. Może to mieć wpływ na wysokość obowiązującego podatku od spadku i darowizn. W przypadku niektórych członków rodziny mogą obowiązywać zwolnienia lub obniżone stawki, w zależności od pokrewieństwa między stronami (należy jednak pamiętać o terminowym zgłoszeniu darowizny do urzędu skarbowego).
Stawki i zwolnienia zmieniają się z biegiem czasu, dlatego warto skonsultować się z doradcą podatkowym lub prawnikiem, aby poznać więcej szczegółów i zrozumieć aktualne implikacje podatkowe, w tym również czy nie jest konieczne uiszczenie innych należności np. podatku od czynności cywilnoprawnych, który w niektórych przypadkach również może występować.
Ważne czynności po zawarciu umowy
Zgodnie z przepisami o przejściu udziału, jego części lub ułamkowej części udziału na inną osobę zainteresowani mają obowiązek zawiadomić spółkę, przedstawiając dowód przejścia udziałów np. poprzez załączenie kopii zawartej umowy darowizny. Zawiadomienia może dokonać zarówno darczyńca jak i obdarowany.
Przejście udziałów należy zgłosić w Krajowym Rejestrze Sądowym co czyni darowiznę formalnym i publicznym powiadomieniem o zmianie. Oczywiście sama treść wniosku jest zależna od zakresu zmiany (przeniesienie całości udziałów czy też części) jak i tego czy nowy wspólnik podlega ujawnieniu tj. posiada co najmniej 10 % liczby udziałów w kapitale zakładowym spółki. Przy czym wpis w rejestrze stanowi niejako potwierdzenie stanu, który zaistniał w obrocie po zawarciu umowy i powiadomieniu spółki. Powyższe będzie miało także wpływ na treść zgłoszenia do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR).
Odbiorca darowanych udziałów przejmie prawa i obowiązki wspólnika spółki, w tym prawo do otrzymywania dywidend, uczestniczenia w zgromadzeniach wspólników i wykonywania prawa głosu.
Podsumowanie
Darowizna udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością nie jest skomplikowanym procesem, ale w niektórych przypadkach zdecydowanie warto pochylić się szerzej nad aspektami prawnymi tak aby skutecznie dokonać czynności jak i kwestiami podatkowymi czy konsekwencjami wynikającymi z wejścia do spółki przez nowego udziałowca.
W przypadku poznania szczegółów, zachęcamy do skorzystania z profesjonalnego wsparcia prawnego.
Daniel Terbosh, radca prawny, Chmura i Partnerzy Radcowie Prawni sp. p.
Link do publikacji: LINK